ਸ਼ਰਧਾ ਕਤਲਕਾਂਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਇਕ ਬਾਰ ਫੇਰ ਤੋਂ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਛਿੜੀ ਚਰਚਾ

ਦੱਸਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਆਫਤਾਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਲਿਵ-ਇਨ ਪਾਰਟਨਰ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ 35 ਟੁਕੜਿਆਂ ‘ਚ ਕੱਟ ਕੇ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਜੰਗਲ ‘ਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਇਸ ਨੂੰ ਲੈਕੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਗਿਰੀਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਲਿਵ-ਇਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਵਿਆਹੁਤਾ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਇਹ ਮੰਦਭਾਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਣਾ, ਹਿੰਦੂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਭਰਮਾਉਣਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਮੰਦਭਾਗਾ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾ, ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾ ਕੁਰਬਾਨ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਲਪੇਟ ਕੇ ਕਤਲ ਇੱਕ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਤਹਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਗਿਰੀਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਟੁਕੜੇ-ਟੁਕੜੇ ਗੈਂਗ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ‘ਤੇ ਨਾ ਤਾਂ ਲਾਲੂ ਯਾਦਵ, ਨਾ ਹੀ ਨਿਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਪਾਰਟੀ, ਨਾ ਹੀ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਬੋਲਣਗੇ। ਜਿਨਾਹ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਓਵੈਸੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬੋਲੇਗਾ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕੁਝ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਅਤੇ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਦਰਅਸਲ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਧਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸਖਤ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲਵ ਇਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪਿਆਰ, ਪਿਆਰ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੇਹਾਦ ਅਰਬੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਧਰਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜੰਗ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਦੂਜੇ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿਚ ਫਸਾ ਕੇ, ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਾਲਚ ਦੇ ਕੇ ਜਾਂ ਵਿਆਹ ਦੇ ਬੰਧਨ ਵਿਚ ਫਸਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਸਾਰੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਙ

ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਬਾਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਐਡਵੋਕੇਟ ਸੀਮਾ ਰਾਣੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਨੇ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ 2016 ਵਿੱਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਧਰਮ ਦੇ ਕੁਝ ਨੌਜਵਾਨ ਹਿੰਦੂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਜਾਲ ਫਸਾ ਕੇ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਵਰਗੀਆਂ ਗਲਤ ਹਰਕਤਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਸਭ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਕੇਰਲ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ 25 ਮਈ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਔਰਤ ਅਖਿਲਾ ਅਸ਼ੋਕਨ ਦੇ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਅਖਿਲਾ ਅਸ਼ੋਕਨ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2016 ‘ਚ ਮੁਸਲਿਮ ਨੌਜਵਾਨ ਸਫੀਮ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਖਿਲਾ ਅਸ਼ੋਕਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਬਦਲ ਕੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂ “ਹਾਦੀਆ” ਰੱਖ ਲਿਆ ਸੀ।

ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਖਿਲਾ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੇਰਲ ਹਾਈਕੋਰਟ ‘ਚ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਟੀ ਅਖਿਲਾ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ੀਸ਼ੀਸ਼ ‘ਚ ਫਿਦਾਇਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਵਰਗਾ ਤਰੀਕਾ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਰਲ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਅਖਿਲਾ (ਹਾਦੀਆ) ਅਤੇ ਸ਼ਫੀਨ ਦੇ ਨਿਕਾਹ (ਵਿਆਹ) ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਖਿਲਾ ਦੇ ਪਤੀ ਸ਼ਫੀਨ ਨੇ ਕੇਰਲ ਹਾਈਕੋਰਟ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ‘ਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਂੀਅ ਜਾਂਚ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।

ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਕਾਨੂੰਨ ਕੀ ਹੈ ?

ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ‘ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਬਿੱਲ 2020′ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਗੈਰ-ਜ਼ਮਾਨਤੀ ਧਾਰਾਵਾਂ ਤਹਿਤ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਨ ਅਤੇ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਬਰੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਖਤ ਕਾਨੂੰਨ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ, ਝਾਰਖੰਡ, ਉੜੀਸਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰਾਖੰਡ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਗੁਜਰਾਤ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਬਰੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਸਬੰਧੀ ਕਾਨੂੰਨ ਹਨ।

ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਕੀ ਹੈ?

ਦਰਅਸਲ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਚਾਰ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੜਕੇ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਫਸਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਲੁਕੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਲੜਕਾ ਦੱਸਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਲੜਕੀ ਦਾ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ

ਜੇਕਰ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ​​ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ਇਹ ਵਿਆਹ ਕਿਸੇ ਲਾਲਚ ਜਾਂ ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਬਲੈਕਮੇਲਿੰਗ ਤਹਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਜੇਕਰ ਲੜਕੀ ਦਾ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਸਿਰਫ ਵਿਆਹ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਜੁਰਮ ਗੈਰ-ਜ਼ਮਾਨਤੀ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੋਸ਼ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗੀ।

ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਜਾਂ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਅਤੇ ਪੰਦਰਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ-ਜਨਜਾਤੀ ਜਾਂ ਨਾਬਾਲਗ ਲੜਕੀ ਦਾ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ 2 ਤੋਂ 7 ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 25,000 ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੋਵੇਗੀ।

ਜੇਕਰ ਮਾਮਲਾ ਸਮੂਹਿਕ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਅਤੇ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੋਵੇਗੀ।

ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਲੜਕੀ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਬਦਲ ਕੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ 6 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੋਵੇਗੀ।

ਆਰਡੀਨੈਂਸ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਸੰਸਥਾ ਜਾਂ ਸੰਸਥਾ ਵੀ ਸਜ਼ਾ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋਵੇਗੀ।

ਵਿਆਹ ਲਈ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ

ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਬੱਲਭਗੜ੍ਹ ‘ਚ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਦੀ ਆੜ ‘ਚ ਇਕ ਲੜਕੀ ਦਾ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸੁਰਖੀਆਂ ‘ਚ ਆ ਗਿਆ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮਕਸਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਾਲਚ, ਦਬਾਅ, ਧਮਕੀ ਜਾਂ ਦਿਖਾਵਾ ਦੇ ਕੇ ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯੂਪੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਆਦਿਤਿਆਨਾਥ ਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਉਸ ਫੈਸਲੇ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤੀ ਜਤਾਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਿਰਫ ਵਿਆਹ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੋਵੇਗਾ।

ਲਵ ਜੇਹਾਦ, ਕੀ ਹੈ- ਕਾਨੂੰਨ

‘ਲਵ ਜੇਹਾਦ’ ਵਿਰੁੱਧ ਅਹਿਮ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਭਾਜਪਾ ਸ਼ਾਸਿਤ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਧਰਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਬਣੇ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ‘ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ “ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ 2020″ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗ੍ਰੇਡ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਿਸਟਮ ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਹਨਾਂ ਵਿਆਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਰਾਜ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਕੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਕੀ ਹੈ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ?

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਾਨੂੰਨ ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਜ਼ਮਾਨਤੀ ਅਤੇ ਕਾਗਨੀਜ਼ੇਬਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਾਰੰਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮਾਨਤੀ ਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਜੱਜ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਤਿੰਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਯਕੀਨੀ ਹੈ।

ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ => ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ‘ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਘੋਸ਼ਣਾ’ 60 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਕੋਲ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਸੂਰ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਗੈਰ-ਜ਼ਮਾਨਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ।

ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ => ਇਸ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਨਿਯਮ 60 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਉਪਰੋਕਤ ਵਾਂਗ ਹੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ‘ਧਰਮ ਬਦਲਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦਾ ਐਲਾਨ’ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਹ ਧਰਮ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਜਾਇਜ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਗੈਰ-ਜ਼ਮਾਨਤੀ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ।

ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਵ ਜੇਹਾਦ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ => ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਕੋਲ ‘ਧਰਮ ਬਦਲਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦਾ ਐਲਾਨ’ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣ ਦੀ ਮਿਆਦ 30 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ 30 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ਇਹ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਜੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਨੁਕਸ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦਾ। ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਏ ਜਾਣ ‘ਤੇ 1 ਤੋਂ 5 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਜੇਹਾਦ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਬਾਰੇ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ – ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਜੇਹਾਦ ਦੇ ਅਸਲ ਅਰਥ ਸਮਝਾਵਾਂਗੇ ਜਿਸ ਤੋਂ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਧਰਮ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਲਾਮ ਵੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ ਬਾਰੇ ਕਿਸੇ ਸਿੱਟੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਸਲਾਮ ਨੇ ਹਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲਈ ਕੁਝ ਫਰਜ਼ ਬਣਾਏ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਦੇ 5 ਥੰਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਥੰਮ੍ਹ ਹੈ-

ਸ਼ਾਹਦਾ – ਇਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ ਘੋਸ਼ਣਾ ਜਾਂ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣਾ। ਇਹ ਐਲਾਨ ਕਰਨਾ ਹਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲ੍ਹਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਰੱਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਵ, ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖੇਗਾ।

ਨਮਾਜ਼ – ਫਾਰਸੀ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਨਮਾਜ਼ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਾਮ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 5 ਵਾਰ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਜ਼ਕਾਤ – ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਦਾਨ ਵੀ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕਰੇ।

ਸੌਮ – ਇਸਨੂੰ ਵਰਤ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ, ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੂੰ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾ (ਰੋਜ਼ਾ) ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਹੱਜ – ਹੱਜ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਥੰਮ ​​ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਮੱਕਾ ਜਾਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੱਜ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੇ।

ਜੇਹਾਦ

ਇਹ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਪੰਜ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਹੈ! ਪਰ, ਜੇਹਾਦ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਥੰਮ ​​ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਹਾਦ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਪਵਿੱਤਰ ਯੁੱਧ ਹੈ ਪਰ ਜੇਹਾਦ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪਵਿੱਤਰ ਜੰਗ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਯੁੱਧ ਕਹਿ ਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜੇਹਾਦੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੱਟੜਤਾ ਨੂੰ ਜੇਹਾਦ ਕਰਾਰ ਦੇ ਕੇ, ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਜੇਹਾਦ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ‘ਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਜਹਾਦ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਖਿੱਤੇ ‘ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਜੇਹਾਦ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਆਰਥਿਕ ਲਾਭ ਲਈ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਜਹਾਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਜੇਹਾਦ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਜੇਕਰ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜੇਹਾਦ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵੀ ਜਹਾਦ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ।

ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਯੁੱਧ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਜੇਹਾਦ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਸਾਧਾਰਨ ਯੁੱਧ ਲਈ ਵੀ ਕਈ ਨਿਯਮ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਯਮ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ-

1. ਤੁਸੀਂ ਖੁਦ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।
2. ਇਹ ਜੰਗ ਕਿਸੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ, ਸੁਲਤਾਨ ਆਦਿ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ, ਸਗੋਂ ਕਿਸੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ‘ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
3. ਇਸ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਨਿਯਮ ਹੈ ਕਿ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰਾ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
4. ਦੁਸ਼ਮਣ ਫੌਜ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਵਾਂਗ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ।
5. ਜੰਗ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਖਤਮ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ. 6. ਜੇਕਰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
7. ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਖੂਹਾਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰ ਪਾਉਣਾ ਵਰਜਿਤ ਹੈ।

ਜੇਹਾਦ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਗਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੇਹਾਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਜਾਣ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।