ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ 2 ਸਤੰਬਰ, 2019 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ, ਅਸ਼ਰਫ ਗਨੀ ਨੇ ਮੁਢਲੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਅਬਦੁੱਲਾ’ ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿਚ ਅੰਤਮ ਨਤੀਜੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਅਬਦੁੱਲਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਇਕ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਇਕ ਵੱਖਰਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਗਨੀ ਨੇ 9 ਮਾਰਚ, 2020 ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਹੁੰ ਚੁਕਾਈ। ਇਹ ਵਿਵਾਦ 16 ਮਈ, 2020 ਨੂੰ ਸੁਲਝ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਸ਼ਕਤੀ-ਵੰਡ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੋਵੇਂ ਬਰਾਬਰ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਚੁਣਨਗੇ ਅਤੇ ਅਬਦੁੱਲਾ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਾਰਤਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨਗੇ।
ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਸਾਲ 2018 ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿਚ ਦੋਹਾ ਵਿਚ ਦੋਹਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਕ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਥੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਸਮਝੌਤੇ ਵਿਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਧੀਨ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਾਰਤਾ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਹੀ ਸਾਲ ਤੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਯੂਐਸ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਛੱਡਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਮੂਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਇਸ ਸਮੂਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇਸ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਕਰੀਬਨ ਦੋ ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਕਾ 11 ਸਤੰਬਰ, 2021 ਤੱਕ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਲੜਾਕਿਆਂ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦਾ ਖੇਤਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। 1996 ਤੋਂ 2001 ਤੱਕ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਤਕਰੀਬਨ ਤਿੰਨ ਚੌਥਾਈ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਉੱਤੇ ਸੱਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਸ਼ਰੀਆ, ਜਾਂ ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ। ਤਾਲਿਬਾਨ 1994 ਵਿਚ ਅਫਗਾਨ ਸਿਵਲ ਵਾਰ ਵਿਚ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਧੜੇ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਸ਼ਤੂਨ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜੋ ਰਵਾਇਤੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਅਪਗਾਨ ਸਮੇਂ ਲੜਦੇ ਰਹੇ ਸਨ।
ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਦੇਵਬੰਦੀ ਕੱਟੜਵਾਦ ਤੇ ਅਤਿਵਾਦੀ ਇਸਲਾਮਵਾਦ ਦੇ ਅਧਾਰਤ ਸ਼ਰੀਆ ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ “ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ” ਰੂਪ ਦੇ ਜੋੜ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪਸ਼ਤੂਨਵਾਲੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਪਸ਼ਤੂਨ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਪਸ਼ਤੂਨ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ। ਦੇਵਬੰਦੀ ਸੁੰਨੀ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਕ ਇਸਲਾਮੀ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਲਹਿਰ ਹੈ ਜੋ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੇਵਬੰਦ ਕਸਬੇ ਵਿਚ ਦਾਰੂਲ ਉਲੂਮ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸੈਮੀਨਾਰ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਪਸ਼ਤੋ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਜਨਮ ਨੱਬੇਵਿਆਂ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਵਾਪਸ ਲੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਸ਼ਤੋ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪਹਿਲੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮਦਰੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਹਿਰ ਵਿਚ ਸੁੰਨੀ ਇਸਲਾਮ ਦੀਆਂ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਪਸ਼ਤੂਨ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸ਼ਰੀਆ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸੰਸਕਰਣ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਿਆ। ਸਤੰਬਰ 1995 ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਹੇਰਾਤ ਸੂਬੇ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਾਬੁਲ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।
ਉਸਨੇ ਬੁਰਹਾਨੂਦੀਨ ਰੱਬਾਣੀ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਨ, ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਰੱਬਾਨੀ ਸੋਵੀਅਤ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਫਗਾਨ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ ਦੇ ਬਾਨੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸਨ। ਸਾਲ 1998 ਤਕ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲਗਭਗ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਸੋਵੀਅਤ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ ਦੀਆਂ ਵਧੀਕੀਆਂ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਟਕਰਾਅ ਤੋਂ ਤੰਗ ਆ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਣ, ਅਰਾਜਕਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ, ਸੜਕਾਂ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵੀ ਬਣਾਇਆ।
ਪਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਇਸਲਾਮੀ ਢੰਗਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਅਤੇ ਬਦਕਾਰੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਫਾਸੀ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰਨਾ, ਅਤੇ ਚੋਰੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਗਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਅੰਗ ਕੱਟ ਦੇਣੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਲਈ ਦਾੜ੍ਹੀਆਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਪਰਦੇ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ, ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਹੈ ਅਤੇ 10 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਜਾਣ’ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਕਈ ਦੋਸ਼ ਲੱਗਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਦੀ ਇਕ ਬਦਨਾਮ ਉਦਾਹਰਣ 2001 ਵਿਚ ਉਦੋਂ ਵੇਖੀ ਗਈ ਜਦੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਮੱਧ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਾਮੀਆਨ ਵਿਚ 1500 ਸਾਲ ਪਾਣੀ ਇਕ ਬੁੱਧ ਦੇ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਗਠਨ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਲਹਿਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਦਰੱਸਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਬਾਹਰ ਆਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਨੇ ਵੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਨਾਲ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧ ਤੋੜਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੀ ਆਖਰੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਮਲਾਲਾ ਯੂਸਫਜ਼ਈ ਨੂੰ 9 ਅਕਤੂਬਰ 2012 ਵਿੱਚ ਮਿੰਗੋਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਘਰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਦਿਆਂ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਮਲਾਲਾ ਤੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਸਨ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਮਲਾਲਾ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ, ਬਲਕਿ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਪਿਸ਼ਾਵਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਗਿਆ। ਸਾਲ 2013 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਡਰੋਨ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਹਕੀਮਉੱਲਾ ਮਹਿਸੂਦ ਸਣੇ ਤਿੰਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੇਤਾ ਮਾਰੇ ਗਏ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਕਮਾਂਡਿੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
11 ਸਤੰਬਰ 2001 ਨੂੰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਵਰਲਡ ਟ੍ਰੇਡ ਸੈਂਟਰ ‘ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਧਿਆਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਵੱਲ ਖਿਚਿਆ ਗਿਆ। ਤਾਲਿਬਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ੱਕੀ, ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਅਤੇ ਅਲ ਕਾਇਦਾ ਦੇ ਲੜਾਕੂਆਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ। 7 ਅਕਤੂਬਰ, 2001 ਨੂੰ, ਯੂਐਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਮਿਲਟਰੀ ਗੱਠਜੋੜ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫਤੇ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਰਾਜ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਅਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁਖੀ ਮੁੱਲਾ ਮੁਹੰਮਦ ਉਮਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਹੋਰ ਸਾਥੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਰਚ ਅਭਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਧੜੇ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੋਇਟਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਸ਼ਰਨ ਲਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਥੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੇਧ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਕੋਇਟਾ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧਾ ਲਿਆ। ਇਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੁਬਾਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ 2001 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਸਤੰਬਰ 2012 ਵਿਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਲੜਾਕਿਆਂ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਵਿਚ ਕਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਛਾਪੇ ਮਾਰੇ ਸਨ। ਸਾਲ 2013 ਵਿਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਉੱਠੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਕਤਰ ਵਿਚ ਦਫਤਰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤਦ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਭਰੋਸਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਿੰਸਾ ਨਹੀਂ ਰੁਕੀ। ਅਗਸਤ 2015 ਵਿੱਚ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮੁੱਲਾ ਉਮਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਮੁੱਲਾ ਉਮਰ ਦੀ ਕਥਿਤ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ 2001 ਦੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਸੂਬੇ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਕੁੰਜਦ’ ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਮੂਲਾ ਮਨਸੂਰ ਮਈ 2016 ਵਿਚ ਅਮਰੀਕੀ ਡਰੋਨ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਕਮਾਨ ਉਸ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਮੌਲਵੀ ਹਿਬਤੁੱਲਾ ਅਖੂਨਜ਼ਾਦਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਇਸ ਵੇਲੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸੰਭਾਲਦਾ ਹੈ। ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿਚ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਕਈ ਦੌਰ ਦੇ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਾਲਿਬਾਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਖਾਸ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਪਾਉਣੀ ਸੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ, ਜੱਜਾਂ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ, ਜ਼ਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਹੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਖਤਰੇ ਵਿਚ ਪੈ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਨਵੇਂ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 2021 ਵਿਚ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਿਕ 11 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਆਉਣਗੇ। ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤਕ ਚੱਲੀ ਜੰਗ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਾਂਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਅਪਗਾਨਿਸ਼ਤਾਨ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਭਜਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਵੱਡੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਬੁਲ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 2001 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਇੰਨੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਦਿਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਾਟੋ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਮੂਹ ਦੇ ਲੜਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਇਸ ਵੇਲੇ 85,000 ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੈ।
ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਫਿਲਹਾਲ ਕਿੰਨਾ ਖੇਤਰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਰ ਚੌਥੇ ਹਿੱਸੇ ਉਪਰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲਈ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ, ਜਨਰਲ ਆਸਟਿਨ ਮਿਲਰ ਨੇ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਵੱਲ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੂਨ ਵਿਚ ਹੀ, ਅਮਰੀਕੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਚਲੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਤਨ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਸੀ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਈ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰੀ ਫੌਜਾਂ ਨਾਲ ਹੋਈਆਂ ਭਿਆਨਕ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿਚ ਸੈਂਕੜੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਲੜਾਕੂ ਮਾਰੇ ਗਏ, ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅਗਸਤ ਦੇ ਅੰਤ ਤਕ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਵਾਪਸ ਲੈਣਾ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਉਦੋਂ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਸਾਰੀਆਂ ਅਮਰੀਕੀ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਮੁੱਖ ਬਗਰਾਮ ਏਅਰ ਬੇਸ ਖਾਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੋਂ ਗੱਠਜੋੜ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਲ-ਕਾਇਦਾ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਅਭਿਆਨ ਚਲਾਇਆ ਸੀ।
ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਸਰਕਾਰੀ ਫੌਜਾਂ ਨਾਲ ਲੜਦਿਆਂ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਲਿਬਾਨ ਲੜਾਕੂ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਜਿਥੇ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਫੌਜਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਟਕਰਾਅ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਡਰ ਜਤਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹਵਾਈ ਸਹਾਇਤਾ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਹਾਲ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਣੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ 1 ਮਈ ਤੋਂ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਿਕ ਨੇ ਲਗਭਗ 2500 ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਅੰਤਮ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨੇੜਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਟਕਰਾਅ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਗਰਾਮ ਤੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਚਲੇ ਜਾਣ ਨੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਨਵੇਂ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਵਿਦਾਸਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਅਮਰੀਕੀ ਉਹੀ ਕੁਝ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਰੂਸੀਆਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਯੁੱਧ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਅਫਗਾਨਿਸ਼ਤਾਨ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਮਲੇ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਬਾਹਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਿਕ “ਇਕਲੌਤੀ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਵੱਧ” ਰੱਖ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਲੋੜ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਫਾਇਰਪਾਵਰ ਲਿਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।